"Bexêrbên bo Kurdistan”*

•  "Mêjûy Sazmanî Înqîlabî Hîzbî Tûde û Hîzbî Rencberanî Iran le xebat dijî hukûmetî şa û rêjîmî komarî îslamî legel xebatî xelkî Kurdistan bo wedîhênanî azadî û dadperwerî komelayetî lêk girê dirawe."Em ristane beşêke le şiroveyek ke leser bergî piştewey kitêbêkeye be heman naw ke le salî 2020, be qelemî Hesen Qazî nûser, zimanzan û rojnamenûsî Kurd le layen "Weşanî Murtezewî" le Alman  çap û bilaw kirawetewe. 

 "Mêjûy Sazmanî Înqîlabî Hîzbî Tûde û Hîzbî Rencberanî Iran le xebat dijî hukûmetî şa û rêjîmî komarî îslamî legel xebatî xelkî Kurdistan bo wedîhênanî azadî û dadperwerî komelayetî lêk girê dirawe."Em ristane beşêke le şiroveyek ke leser bergî piştewey kitêbêkeye be heman naw ke le salî 2020, be qelemî Hesen Qazî nûser, zimanzan û rojnamenûsî Kurd le layen "Weşanî Murtezewî" le Alman  çap û bilaw kirawetewe. 
Kitêbî "Sazmanî Înqîlabî û Kurdistan" le 654 laperre da bilaw buwetewe û berhemî çendîn sal lêkolînewe û kokirdnewey nûsere. Em twêjîneweye birîtî ye hêndêk beş le çuwar kitêbî Hemîd Şewket û komelêk babet û çawpêkewtin û raportî peywest be çalakîyekanî em rêkxirawe û be taybetî peywendî ewan be Kurdistan û pirsî Kurdewe. Hemîd Şewket le lêkdanewey mêjûy bizûtnewey çepî Iran legel çuwar le serkirdekanî Sazmanî Înqîlabî Hîzbî Tûdey Îran le derewey wilat witwêjî kird. Witwêje çuwarbergîyekey Hemîd Şewket  yekem hewlî nûsrawî rêberanî ew rewteye le pênaw belgemend kirdnî mêjûy bizûtnewey çep le Iran da. Belam peywendî em cûlaneweye legel Kurdistan çîye? Boçî beşêkî zor le çawpêkewtne zarekîyekanî rêberanî em bizûtneweye leser bûn û şêwey çalakî ewan le Kurdistan ko bûwetewe? Hesen Qazî le lêkolînewekey xoyda bo tîşk xistne ser em pêwendîye qisekan,nûsînekan û çawpêkewtnekanî rêberanî em rewte û layene beramberekanyanî le kurdistan şî kirdûwetewe. Le duway kudetay 28-î Gelawêj, komelêk le xwêndkaranî narrazî  " Hîzbî Tûde" ke zorbey ewan le Konfêdrasyonî Cîhanî  Xwêndkaranî Iranî da çalak bûn destyan kird be rexne girtin lem hîzbe û bo dijayetî legel ew hîzbe "Sazmanî Inqîlabî Hîzbî Tûde"yan damezrand . Zorbey endamanî  Sazmanî Inqîlabî ew xwêndkarane bûn ke le derewey Iran dejyan. Hêndêk le endame diyarekanî  em rêkxirawe birîtî bûn le Mêhdî Xanbaba Têhranî, Kuruş Laşayî, Bîjen Hîkmet, Muhsîn Rîzwanî, 'Eta Keşkulî, Xusrew Sefayî, Peruyz Wa'îzzade Mercanî, û Irec Keşkulî.
 Wek nûser le pêşekîda basî kirdûwe, le salanî 1967-1968, rêkxirawe çepe Iranîyekan legel berixwedanî çekdarî 46-47 le Rojhelat û paşan bizûtnewey Kurd le Başûrî Kurdistan peywendîyan girt. Yekem: legel Isma'îl Şerîfzade û hawrêkanî le rêgey firaksyonî mektebî siyasî  partî dêmukratî Kurdistanî Iraq û duwatir Hîzbî Rencberan û em peywendîye legel Yekêtî Nîştimanî û be taybetî mam Celal Talebanî berdewam bû. (pêşekî, l5) Talebanî lem peywendîyeda deê duktur Celal (Kuruş Laşayî) bûwe hoy pêwendî nêwan ême û çepî Iranî. Ewan wek Sazmanî Inqîlabî Hîzbî Tûde bilawkraweyekyan be nawî Tûde bilaw dekirdewe. Hêndêk jimarey em govarey legel xoy hêna bû û bem şêweye peywendîman destî pêkrid bû. Duktur Celal amajey beweş kird, ew gurûpe le Kûba rahênanyan kirdûwe. Pêyan xoşe  ewan bigerênewe û peywest bin be bizûtnewey Iran. Êmeş pêman gutin: bexêr bên." ( Talebanî,laperrey. 388)
Helbjardinî Şerîfzade
Endamanî Sazmanî Inqîlabî le duway ciwêbûnewe le salî 1964 tewerey çalakîyekanyan geranewe bo Iran bû. Hoy serekî ew cwêbûneweye be bawerî rêberanî Sazmanî Inqîlabî, bestranewey Hîzbî Tûde be bilokî Rojhelat û Yekêtî Komarekanî Sovîyet û damezran le derewey sinûrekanî Iran bû. Boye le seretawe le ser ew bawere bûn ke her hêzêkî xoy be rêberî çînî kirêkar dezanê , bê leber çaw girtinî ke le çi helkewtêk daye  debê çalakîyekanî xoy le nawxoy sinûrekanî wilat da rêk bixa. Sazmanî Inqîlabî lew serubendî da behêztirîn hêzî naw Konfêdrasyonî Cîhanî Xwêndkaranî Iran bû û le henderan tuwanî jimareyekî zor le xwêndkaran berew lay xoy rakêşê.
Be pêy gêranewey nûserî kitêbî: Sazmanî Inqîlabî û Kurdistan", ewan le pêşda le Utrîş be rêgay Selahedîn Şemsî Burhan ke le duway şorişî xelkî Iran le Mehabad têror kira yan kesêkî dî be nawî Mistefa Nûranî ke le Utrîş dejya  û layengirî Sazmanî Inqîlabî bû legel xoragirî çekdaraney jimareyek le xwêndkaran û xebatî gelî Kurd le Rojhelat aşna bûn. Le layekî dîkewe, nemir Isma'îl Şerîfzade ke ew demî be nawî xwastemenî "Aso Se'îd " çalakî dekrid le nameyek da bo hawrêyekey Mihemed Muhtedî ke danîştûy Çêkoslovakî bû agadarî kird eger hêzkanî bizûtnewey nwêy çepî Iran le Urûpa pêyan xoş bê pêwendîyan pêwe biken û  hawkaryan biken  ewan amaden pêşwazîyan lê bken. ( sereta, laperey 6)
Raperînî çekdaraney 46 – 47 le layen Komîtey Şorişigêrî Hîzbî Dêmokratî Kurdistanî Iranewe destî pêkrid, belam ew komîteye le zemanî temenî kurt û çalakî xoy da mecalî ewey peyda nekrid ke le ser gişt meselekanî bizûtnewe yek bigrê. Her çend ewan le salî 1967 be rêgay Suleyman Mu'înî ra hewlyan da ke le rêgay Kerîm Hîsamî û Dr. 'Ebdulrrehman Qasmilû  sernicî hîzbî tûdey Iran berew çalakîyekanî xoyan rakêşn. Belam wa wêdeçê ke le layekî dîkewe Isma'îl Şerîfzade wîstûye legel reqîbî hîzbî tûde  pêwendî bigrê. Şerîfzade be konkirêt daway lewan kird bû be rêgay mam Celal da yekêk le nwênerekanyan bo dîdarî endamanî rêberî raperînî 46 û 47 binêrn bo Rojhelat. Ew pêşweçûnane le helumercêk da dekra  ke balî mektebî siyasî partî (Partî Dêmokratî Kurdistanî Iraq) be tundî legel hêzekanî jêr sulte û rêberayetî Mela Mistefa Barzanî le şer da bûn. Her lew serubende da Mela Mistefa Barzanî be handanî rêjîmî Iran têkoşeranî kurdî Rojhelatî le fişar na bû. (sereta: laperey 6)
Le nuxte tarîkekanî ew serubende tîrebaran kirdinî Suleyan Mu'înî le yekêk le pêgekanî Barzanî û danî meytî bê giyanêtî be karbedistanî hukûmetî Mihemed Rezay Pehlewî, dîktatorî pêşûy Iran.
Geran be duway bedîl da
Le duway damezranî yekem pêwendîyekan, Kuruş Laşayî le rêberanî Sazmanî Inqîlabî le Bêrlîn çawî be Kemal Fuad dekewê ke yekêk le kadrekanî partî nizîk le mam Celal bû, u duway sefer bo Bexda  be rêgay Talebanî le seretakanî salî 1968 deçête Rojhelatî Kurdistan û nizîkey dû yan sê mang legel pêşmergekanî Komîtey Şorişgêrî Hîzbî Dêmokrat be rêberî Isma'îl Şerîfzade, 'Ebdula Mu'înî, Mela Aware, û Mihemedemîn Sîracî demênêtewe û le çalakîyekanyan da beşdarî deka.
Dirêjey heye…
* Hêndêk boçûn le ser kitêbî Sazmanî Inqîlabî u Kurdistan (222) Kawe Qureyşî