Leopold û Matroskin

Kurdistan LEZGIYEVA nivîsand —

Sêşem 28 Sibat 2023 - 00:02

Dîplomatên zanistî kî ne? Hewldanên bersivdana vê pirsê ji berê ve gelek caran hatine kirin; hem bi maneyeke teng yanî derbarê pîşeyê li gorî zanist û teknolojiyê, û hem jî di çarçoveyeke firehtir de li ser wate û erkên dîplomasiya zanistî û her weha dilsozên wê. Nihêrîneke sêyemîn gengaz kir ku mirov du wêneyên arketîp ên dîplomasiya zanistî yên ku bi şertê wekî pisîka Leopold û pisîka Matroskin were binavkirin, destnîşan bike.

Yê pêşî ji du mişkên xerab re ji siyasetmedarekî gewr û zanyarekî spî re behsa feydeyên hevjiyana aştiyane kir. Cûreyekî îdealîstê dilxweş, ku bi navê her tişta baş û li dijî her tişta xirab bang dike ji bo hevaltiyeke ji sînoran û wêde. Ya diduyan berevajiyê wê ye, pragmatîk e. Ew bi fikra xwe carinan bi wê yekê serbilind e ku ew bi kêrî welatê xwe tê. Ew vê yekê venaşêre jî.

Dîplomatên zanistî yên weha xwediyê portreyekî klasîk in. Ew demeke dirêj bi hûrgilî di berhemên klasîkên ên Rûsî - Dostoyevskî, Turgenev û Tolstoy - de hatine vegotin. Ji aliyekî ve, ew romantîkên xwende ne, ew dikarin bi şarezayî yan jî bi coş li ser rabihurî û siberojê di zanist û têkiliyên navneteweyî de piştî rojên xebatê yên dijwar nîqaşan bikin. Ji aliyê din ve, ew nihîlîstên jîr in yên ku bi her tiştê dikenin û pirrî caran di reşbîniya xwe ya dîrokî ya germ de bêsînor in.

Digel çerxa ku carekê ji hêla Raymond Aron ve hatî destnîşan kirin, ku her wiha di cîhana dîplomat û leşkeran de pêwîst e hebe, dîplomasî, tevî dîplomasiya zanistî, bi taybetî di demên aloz de tê xwestin. Axaftina li ser hevaltiyê gava ku her tişt baş be, bê guman girîng e. Bi taybetî ji bo xurtkirina wê hevaltiyê girîng e. P​esindana hevdu û pesindana hevalan, wêranker in. Lêbelê bi heman rengî girîng e ku mirov wêrek be û hewl bide ku di demekê de ya ku "her tişt tevlihev e" platformeke rastîn ji bo diyaloga zanistî, heger gengaz be, nepolîtîkkirî û hevkariyê biafirîne.

Yek ji Dîplomatên Zanistî yên pêşeng û naskirî yên li Rûsya A.V. Torkunov di hevpeyvînekê de daxwaz kir ku qada "navneteweyî biparêzin." Di dewama vê ramana kûr de, di heman demê de girîng e ku mirov balê bibe ser guncavbûna "pirrbûna dîplomasiyê". Jixwe, bi qasî erdnîgariya zanistî û dîplomatîk, bi hevalan re muzakere karek e. Lê dîtina xalên peywendiyê bi peymankaran re bi taybetî ya welatên nedost, jixwe hûner e. 

Heger dîplomasiya zanistî hebûya... îcadên takekesî dê tine bûna.

parvê bike

   

Yeni Özgür Politika

© Copyright 2024 Yeni Özgür Politika | Mafên belavkirinê parastî ne.