Le ser Kitêbî sazmanî înqilabî û Kurdistan
Enwer Sultanî
Le salanî deyey 1960 dûberekîyekî aydîyolojîk le wilatanî sosyalîstî da teqîyewe ke sereta u binemakanî çend salêk bû be çaw debînran û le encamda komelgay wiltanî sosyalîstî beser layengiranî Yeketî Sovyetî û Çîn da dabeş kiran. Eger natebayî û dijkarîyekan le nawxoy ew dû wilate da hokar û binemay abûrî, siyasî û aydyolojîkî hebû, le wilatanî cîhanî sêhem, ke dîktatorî û nebûnî azadî deretanî be xelkekey nededa tenanet beşêkî kemîş le edebiyatî siyasî Çîn û Yeketî Sovyetî bixwênnewe û cîhanbînî û ruwangey felsefî-'eqîdetîyan binasin, hizbe komonîste nerîtîyekan be maweyekî kem dû şeqe bûn û jimareyêkî berçaw le lawanî xwêngerm û xwazyarî kirdewey şorişgêrane, alay Maoîsm be ser şanewe, rîzî xoyan le hizbe nerîtîyekan ciya kirdewe ke be rêvîzyonîst û rêformîst û tenanet sosyal-împiryalîstyan denasîn. Diyare le wilatanî rojawayî da hîsabekan ta radeyekî zor ciyawaz bû û kemtir wabû kesanêk be bê bîrkirdnewe û xwêndnewe û helsengandin,be şewêk bibêt be maoîst, wek be rojêkîş nebû be komonîst!
Hizbî Tûdey Iran û Hizbî Şîw'î Iraqîş, be endam û layengiranî kurdewe, lew gorankarîyane bedûr nemanewe. Tenanet Hîzbî Dêmokratî Kurdistanî Iran û Partî Dêmokratî Kurdistanî Iraqîş, wek dû hîzb û dû berey nasyonalîstî, be endam û layengiranî çep û rastewe, ew dîware şikaweyan be serda rûxa û tûşî dûfaqeyî hatin. Eger bizûtnewey çekdaraney salanî1967û68î Hîzbî Dêmokratî Kurdistanî Iran be encamî rastewxoy ew dûberekîye û piştkirdne hîzbe nerîtîyeke bizanîn, detwanîn dûberekî nêwan balî Barzanî û Celalî le salani 1964 ta 66î temenî şorişî Eylûl (1961)îş wek derencamî narastewxoy ew diyarde cîhanîye bigrîne ber çaw, bawekû zorîş narastewxo nebû!
Bedaxewe lawazbûnî layenî têorîk û xerîk bûn be şerî çekdaranewe, bizûtnewey çep û neteweyî Kurdî le nawxowe rizand bû u amadey şwênhelgirtin le tesîrî rastewxoy bîrî hîzbe çepekanî gelanî baladest le hemû parçekanî Kurdistan kirdbû. Her boyeş rêberan û tîorîsyenanî balî şorişigêr lenaw Hîzbî Tûdey Iran û Hîzbî şîw'î Iraqî û Hêzbî Komonîstî Turkiya da tuwanîyan be yarmetî wergirtin le "tîorî şorigêraney" bawî ew salane, ke kurd têyda kol û natewaw bû,fezay fîkrî xoyan be ser Kurdistan da bisepênin û ew rewte her le deyey şestî pêşûwewe be berdewamî mayewe ta geyiştote emro,ke têyda bîrî "Hîkmetî"nek her le Rojhelat, belkû le Başûrîş be ser bizûtnewey netewayetî kurd da,zale û xebatkaranî netewey Kurdî xistote tengjeyekî tirsinakewe.
Seretay ew kartêkerîye degerêtewe bo kotayiyekanî deyey şestî seedy pêşû ke "Sazman Inqîlabî" le naw beşêk le lawanî endam û layengirî Hîzbî Tûdey Iran da serî helda û ew endamaney hîzb ke le derewey Iran dejyan u xuwazyarî "kar û kirdewey şoirşgêrane" le nawxoy Iran bûn, derfetî hawdengî û hawkarî lawanêkî şoirşgêrî Kurd, wek nemiran Isam'îl Şerîfzade û Mela Awareyan le naw Hîzbî Dêmokratî Kurdistanî Iran da qoztewe-"Komîtey Şorişgêr"î HDKîş be heman bîr û hizrewe le bejnî hîzbeke ciyabbûwe û deywîst bibête lokomotîvî şoriş û qetarî xelkî çewsawey Kurd le rojhelatî Kurdistan be şwên xoy da bikêşêt-ew tîorîyey wa be kotayî jiyanî qaremananey Çê Gêwara le Emrîkay latînîş tûşî nuşust hat.
Her çonêk bêt, peywendîyekan bestran û behoy ew rastîyewe ke ew dem endamanî komîtey şorişgêrî Hîzbî Dêmokrat le Iraq û le perawêzî şorişî Eylûl da dejyan, "Sazmanî Înqîlabî" hawkat kewte peywendî legel balî Celalî Şorişî Eylûl û beşêk le endamanî bo maweyekî zor le rêzekanî ewan da manewe u kar û xebat û xizmetyan kird-kar û xizmetêk ke hawrê bû legel rijandinî bîr u boçûnî şorişgêraney xoyan bo naw demarekanî bizavî netewayetî gelî Kurd le Başûrî Kurdistan. Kitêbî "Sazmanî Inqîlabî û Kurdistan" le rêgey hendêk bîrewerî û hevpeyvîn u yaddaşt û helbijardey kitêbewe,mêjûy kar û helsûranî ew rêkxirawe Iranîyey le naw bizavî neteweyî gelî Kurd le Başûr û Rojhelatî Kurdistan xistote ber bas u lêkolînewe. Kitêbeke mamosta Hesen Qazî amadey kirdûwe. Kak Hesen ke lêre da wek amadekarêkî sakarî kitêbeke derdekewêt, le rastî da çi wek layengirî be kirdewey Komîtey Şorişgêrî Hîzbî Dêmokratî Kurdistanî Iran û endamî helsûrawî konfêdrasyonî cîhanîy xwêndkaranî Iranî le Urûpa, le cergey gelêk lew rûdawane da bû ke le kitêbeke da basyan lêwe kirawe û bew pêye, şarezay rewtî karekan û nasyawî gelêk lew kesayetîyaneye wa kitêbeke pêmanî denasênêt, belam be şêwey hemîşeyî, dewrî xoy le rûdawekan da kem reng pîşan dawe û ziyatir wek kesêkî lawekî,tenya beserhatekanî bo xwêner gêrawetewe.Le encamp da, zanyarî naw kitêbeke ta radeyekî zor destî ewel û hî nawxoy rewteken, her boyeş dekrê pişt be rastî û durustîyan bibestirêt.
Mamosta Hesen serbazêkî winî şergey beşêkî berçaw le hemû ew kêşe aydyolojîkeye, ke le kitêbeke da rengî dawetewe.Serbazêk ke xebatî hawsengerekanî girîngtir le karekanî xoy debînêt û le encamda xoy dexate sêberî ewanewe. Xwênerî kurd ke le sî çil salî rabirdû da deyan bîrewerî rêberan û helsûrawanî bizavî netewayetî Kurdî xwêndotewe, le hemûyan da rawî rûdawekan wate xawenî bîrewerîyekanî wek qaremanêk bînîwe ke le senterî hemû kirdeweyekî şorişgêraneda bûwe, hergîz heley nekirdûwe û tenya neyar û nahezekanî ew bûn ke tawanbar û berpirsî şikist û nehametîyekan bûn; her boyeş dûr nîye pêy seyir bêt eger bibînê lêre da qaremanî dêwqiran nek rawî xoy, belkû kesanî dîken!
Belam xwênerî şarezay beserhatekanî ew salane, eger nasyawîyekî kem û zorî legel jiyan û kesayetî û qelemî mamosta Hesen hebêt,detuwanê be başî pey be rastîyekan berêt. Gelî kurd duway ew hemû şikist û nuşust û dûberekî û şerî nawxoyiyey wa le mawey hefta salî rabridû da tûşî hatûwe, êsta debê bigerêtewe ser binema û binçînekanî seretayî û çaw bo hokarekanî sernekewtinî xoy bigêrêt.Kêtêbî mamosta Hesen dekrê serçaweyekî cêgey bawer bo ew geranewe û ruwanîne bêt. Emro serdemî duruşmî qebe û lafîtey gewre nemawe û katî be xoda çûnewe û bîrkirdnewe û dozînewey hokarekane.
Kitêbî mamosta Hesen le layekewe rêzgirtine lew endameIranîyaney"Sazmanî Inqîlabî" ke le naw kurd û bizavî netewayetî Başûr û Rojhelatî Kurdistan da kar û xebatyan kird, le layekî dîkeşewe yarmetîderî xwênere bo têgeyiştin le rewtî serheldan û heres hênanî Komîtey Şorişgêrî HDK, Komeley Rencderan, Yekyetî Nîştimanî û be gişitî, beşêk le mêjûy bîrî çep le Başûr û Rojhelatî Kurdistan.
Helsengandinî kitêbeke derfet û karî ziyatirî pêwîste û şîkirdnewey babetekanî dekewête estoy kesanî şarezay mêjûy ew salane. Bedaxewe min be hoy tûşbûn be nexoşî Koronawe tenya em çend dêrem pê nûrsa.
Dirêjey heye…
