Dîdarî Wefa Kirmaşanî u Celal Talebanî 4


Sazmanî Înqilabî u Kurdistan (189)

Pirsyar: Wa dîyare le pirsî neteweyîş da gorankarî rûy dawe, wa nîye? Bo numûne pirsî neteweyî be wata tazekey sedey 18 û 19 le Urûpa şêwey binçîneyî xoy wergirt û paşan le seretakanî sedey bîstemda le Asiya, Emrîkay Latîn û duwatir Efrîqa şêwey bizûtneweyekî giştî wergirt. Be rûxanî împiratorîye gewrekan gelê wilat durust bûn. Ewroke wek debînîn kemtir wilatêk heye rastewxo le layen zilhêzêkewe îdare bikrêt, wate serdemî wek delên kolonyalîzm be serçûwe. Helbet zorbey em wilalte tazane gîrodey gelêk kêşey abûrî û komellayetîn, hêşta neyantuwanîwe be serbexoyî be mana rastîyekey bigen û bew şêwaz û sîstmaneş ke êsta hen û pêrew dekrên, lewaneye hîçkat be serbexoyî negen. Hendêk layan waye ke lem wilatane xebatî dije empiryalîstî û dije kolonyalîstî serekîye û pitewkirdinî serbexoyî debê pêrewî xebatî siyasî bêt. Hendêkîş layan waye em qonaxe tewaw bûwe û lem serdemeda ewe prolêtaryaye û sîstmekey ew, wate dêmokrasî nwê û sosyalîzm, ke serbexoyî dabîn dekat û ke wate lem wilataneda xebatî neteweyî cêgey bo xebatî çînayetî çol kirdûwe û çînî kirêkar û hêze şorişgêrekan debê hewil biden bo rûxandinî hukûmete dîktatorîye faşîstiye paşverokan û bedestewe girtinî deselatî siyasî.

Cîya lewey êwe xawen çi bîrokeyek bin, wek rêberî gelî Kurd kêşeyektan leberdem daye û ewîş eweye ke pirsî neteweyî hêşta çareser nebûwe. Pirsêkî neteweyî ke dirêjey heman pirsî neteweyî pîşûwe, belam le nêw wilatêkî taze serbexo daye. Êwe emro çîdî legel hêzêkî Urûpayî wek Feranse û Înglîstan destew yexe nîn, legel dewletêk rûberûn ke xoy be parêzerî berjewendî neteweyî dezanêt û be yekêk le dewletanî serbexo û tenanet dije empiryalîstî dejmêrdirê. Em gorankarîye çîye? Mahiyetekey çîye û aya le rastîda pirsî neteweyî goranêkî be serda hatûwe? deselate gewrekan le rûy siyasyewe, le wilatanî kolonî û nîwe kolonî, layengirî çîn û twêje here paşverokan bûn û le rûy abûrîyewe hewlyan deda ber be pîşesazîbûn û geşey têknolojîkîan bigrin. Zorbey em wilatane xawenî abûryekî bê rêkêtî, tak berhemî wek newt, qawe, neyşekir, mis û hitd bûn, em doxe salanêkî zor duway serbexoyî berdewame.

Mebest le monopol yan pawanekan, deselat û sûd û ewîş le ewperîda bû, boye bo em mebeste destyan bo hemû rêgeyek debird: karî herzan, talanî serçawe û kerestey xaw û hitd.

Le layenî kultûrîyewe bo durêjedanî deskatî xoyan û siyasetî sitemkarane destyan dedaye tunakirdinî kultûrî gelan bo ewey le her çeşne nasêneyekî êtnîkî û neteweyî dayanbibrin. Helbet emane tenya hendê layenî helsûkewtî empiryalîstekane û tenya hendêk nimûnen.

Ca pirsyareke eweye, axo hukûmete nawendyekanî Iraqîş heman helsûkewtî empiryalîstekanyan heye yan şêwey dîke pêrew deken. Be giştî ew netewaney ke hêşta azadîyan destber nekirdûwe û wek gelî Kurd le nêw hukûmetî taze damezraw dan, bem şêwazaney xwarewe sitemî kultûrî-zman, qutabxane, bilawkirawe.
Helawardin ke le şêwey serwerî neteweyî hakimda xoy pîşan dedat:

Serkutî tund
Helawardinî abûrî
Hewil bo sirînewey netewayetî

Lem şîwane kamyan le 'Iraq pêrew dekrêt?

Wilam: Xebatî gelî Kurd bo rizgarî neteweyî û em cengey êsta le duwayîn  lêkdanewe da xebatêkî çînayetîye. Le serdemî empiryalîzm û şorişe prolêtaryekanda, Xebatî rizgarîderî neteweyî beşêke le xebatî prolêtarya bo azadî le kotî empiryalîzm û sermayedarî û bêguman yarmetîyeke bo serkewtinî çînî kirêkar le
hemû cîhanda. Xebatî neteweyî tenya xebatêk nîye dujî empiryalîzm û hawkat têkoşanêke dijî ew çîne zalaney ke hawkasey empiryalîzmin û rastewxo sitem le xelik deken. Xebatî rizgarîderî emro legel xebat bo dêmokrasî têkel bûwe û bê yektir bedî nayen, lem ruwangeşewe xebatî neteweyî xebatêkî çînayetîye, belam êste dêyne ser taybetmendyekanî xebat le Kurdistan. Xebatî gelî Kurd bo rizgarî çuwar taybetmendî heye:
Yekemyan eweye ke nawerokêkî rizgarîder û neteweyî û dêmokratîkî heye, wate le layekewe xebat bo rizgarî xelkî Kurd dekat û le layekî dîkewe bo dêmokrasî le hemû Iraq da.

Dûhemîn taybetmendî eweye ke hemû hêze empiryalîstî û dagîrkerekan hemîşe şêwey xwênawî û tundyan bo serkutî gel bekar hênawe. Dêmokrasî hîçkat bo gelî Kurd bûnî nebûwe. Boye gel be kirdewe têgeyîştûwe ke bo bergirî le xoy debê dest bidate çek. Eme yekêke le taybetmendyekanî Kurdistan ke bo dabînkirdinî
rizgarî neteweyî debê hêzî çekdar pêkbênêt û gelîş piştî degrêt. Her lem xuley duwayîda nizîkî bîst sale xebatî çekdarî le kurdistanî Iraq berdewam bûwe.
Sêhemîn taybetmendî bizûtnewey rizgarîxwazî gelî Kurd eweye ke nawerokekey çîdî wek rabirdû nîye, wate nawerokêkî dêmokratîkî nwêy heye û tenya le jêr rêberayetî çînî kirêkar û partîye siyasyekey da detuwanêt serkewêt. Çînekanî dêket wek borjiwazî çîdî tuwanay rêberayetî u ser xistinî bizûtnewey rizgarîxwazî neteweyî Kurdyan niye. Borjiwazî u çînekanî dîke pêştir hewlyan da rêberayetî em bizûtnewe be destewe bigrin, belam be hoy lawazî u astenge mêjûyîkanyanewe bizûtnewekeyan tûşî şikist kird.


Dirêjey heye...