Sazmanî Înqilabî u Kurdistan(202)
Duwacar le salî 1961 da şerî Kurdistan destî pêkird. Le 9-î Ûtewe heta 18-î Sêptambr sercem hêze 'eşîretîyekan baw bûnewe û lem maweyeşda 'eşîretî Barzanî bêdeng bûn û yarmetî 'eşîretekanî dîkeyan neda. Duway 18-î Sêptambr erteşî Iraq hêrşî kirde ser nawçey Barzanî. Mela Mistefa û sêsed kes tuwanîyan le abloqey erteşî Iraq derbaz bin berew nawçey Badînan le bakûrî Kurdistan biron.
Ew lem kateda şerî nedekird û helhatinî kirdbûwe pîşey xoy. Bira gewrekey, Şêx Ehmed û, gewrekanî dîkey 'eşîretî Barzanî teslîmî dewletî Iraq bûn. Barzanî bo xoy daway penaberêtî le Turkîa û Surya kird, ke her dûkyan retyan kirdewe.
Boye be naçar le Badînan mayewe. Eger le salî 1947 da Nûrî Se'îd daldey deda û eger 'Ebdulkerîm Qasim le 18-i Sêptambrda hêrşî nekirdayete serî û eger her yek le dewletî Turkîa û Surya penaberêtîyan pê bidayet, lewane bû mêjûy kurd be corêkî dîke bişkayetewe. Beher hal rûdawekan wa çûne pêşewe ke Barzanî bibête rêberî bizûtnewey Kurd. Baqî jîyan û çalkî siyasî Mela Mistefa Barzanî ta salî 1975 bem pêye çûye pêşewe û lem saleda le paş xeyanetî kotayî be bizûtnewey Kurd, karnamey siyasî dadexrêt. Ême le cêgay dîke amajeman be layene ciyawazekanî rûdawekanî em salane dawe. Be kurtî dekrêt bwitrê, Barzanî bew hoye bizûtnewey kurdî berew şikist bird çunkû nwênerî çînî duwakewtû û 'eşîretî bû. Wekîtir, bo xoşî helgirî ruhî piyawmeznî û 'eşîretî bû. Rêk bem pêyeş hawkarî legel hêzî bêganey wek empiryalîsmî Emrîka û Zayonîsm û Sawakî Iran hebû. Şikistî salî 75 bêguman rîşey lem girêdirawîye da bû.
Pirsyar: Belam sebaret be Ermenîyekan. Agaman lêye ke lêkolînewekan cext le ser ewe dekenewe ke Kurdekan berastî lem rûdaweda xetabar nebûn û tenanet paş Ermenîyekan be tundî le layen "Gence Turkekanewe" serkut kiran, eme hem pêwîstî be rûnkirdneweye û hemîş be şîkirdnewe. Pêwîste eme rûn bêtewe ke kam hel u merc zemîney bo kuştarî lew core rexsand, kuştarêk Toyinbî, nûserî Birîtanyayî be durustî wek "kuştu birî neteweyek" nawî deba.
Wilam: Debêt kuşt u birî Ermenîyekan be yekêk le tawane gewrekanî Sedey Bîstem nawzed bikrêt. Em rûdawe nek her neteweyekî sitemlêkiraw û xebatgêrî le naw bird, belkû ziyanêkî zorîşî be netewekanî dîke geyand. Çunkû Ermenîyekan, neteweyekî xebatgêr û hunermend û dest rengîn û pîşekarin û detuwanin le qerebûkirdnewey duwakewtûyî netewekanî dîkey Rojhelatî Nawerastîşda yarmetî biden. Ême em tawane be tundî îdane dekeyn û berdewamîş hawderdî û piştîwanî xoman le gelî sitemlêkiraw û xebatgêrî Ermenî radegeyenîn. Belam sebaret be rolî Kurdekan lem tawaneda: rastyekey eweye ke gelî Kurd lew kateda, ne serbexoyî hebû û ne xawenî dewletêk bû ke bituwanêt be deng û boçûnî xoy dijî Ermenîyekan bibêtewe. Dezanîn ke xebatgêranî wişyarî Kurd berdewam dost û hawsozî gelî Ermenî bûn. Bo numûne yekêk le rawêjkaranî Şêx 'Ubeydualî Nehrî, yekem serokî bizûtnewey neteweyî Kurd, kesayetîyekî Ermenî buwe. Be hemû emaneşewe debê biwitrê lem tawaneda ke le layen erteşî 'Usmanîyewe kira, Kurdîş rolî hebûwe, belam nek le rûy wişyarî û be serbexoyî. 'Usmanîyekan be zorî Kurdekanyan debirde naw erteşewe. Bedaxewe le dirêjey mêjûy gelî Kurd diyardeyek hebûwe be nawî "caş", wata ew kesaney xoyan firoştûwe û dijayetî netewey Kurd û netewekanî dîkeşyan kirdûwe. Cige leme lew kateda, berjewendî mulkdare Kurdekan le dijî berjewendî xebatgêranî netewekanî dîke bûwe. Boye rolyan le hêrş bo ser Ermenyekanda hebûwe, belam nakrêt em kirdewey ewan bixrête estoy sercem gelî Kurd. Dewletî 'Usmanî ayînî dekirde deskela û bekarî dehêna û kes û twêjî demargirjî corawcorî dekird be gij Ermenyekanda. Belam debêt beşî borjiwazî Ermenîyekanîş wek borijwazîye geşe xuwazekanî dîke dîyarî bikrêt. Borjiwazî Ermenî pilanî împiratûrî Ermenistanî hebû. Le kotayîda debêt cext bikemewe leser ewey ke xebatgêranî Kurd û Ermenî le Turkya da debêt yekgirtû bin û dij be dewletî şovênîstî Turkya xebat biken. Xebat bo mafî çarey xonûsîn xebate bo her dû neteweke. Ême be mafî gelî Ermenî dezanîn ke bigerênewe ser xakî serekî xoyan û Turk û Kurd û Ermenî yek bigrin û be şêwey fîdratîv ya corî dîke pêkewe bijîn.
Ya xo Ermenîyekan be wîstî xoyan dewletêkî serbexo dabmezrênin.
Peywest Kak Newşîrwan Mistefa sikirtêrî Komeley Rencderanî Kurdistan kurte mêjûy Komele u amancekanî be kurtî şî dekatewe ke le xuwarewe deyhênîn.
Komele le salî 1970 damezra belam ta salî 1975 be nihênî karî dekird û ne dewlet û ne hîzbe siyasîyekanî dîke le hebûnî agadar nebûn. Le salî 1975 katêkim ke bizûtnewey Kurd be rêberî Mistefa Barzanî şika, ew demî komelle destî kird be xebatî aşkira û be nawî xoy le Yekêtî Nîştimanî Kurdistan da beşdarî kird û le salî 1976 le despêkî xebatî çekdarane le Kurdistanî Iraqda, beşdar bû. Dekrê le pêwendî legel damezranî Komele da basî çuwar hokarî serekî bikrê:
1-Peregirtin û pê geyiştinî çînî kirêkar le Kurdistan
2-Partî Dêmokratî Kurdistan de kirdewe da neytuwanî bû amanc û arrmanekanî gelî Kurd wedî bênê.
3-Hîzbî Komonîstî Iraq leber gwêrayelî le Sovyet le naw xelik da rîswa bibû.
4-Bûnî rewtêkî şorişgêr û pêşkewtû le salanî 1965 be duwawe le cîhan da û şwêndananî le ser lawanî şorişgêrî Kurd.
Ew helumercane bûne hoy ewe le Kurdistanî Iraq korî serbexoy Marksîstî – Lênînîstî bêne wicûd.
Le katî damezranî da, Komele Marksîzm – Lênînîzm ramanî Maot Sê-Tungî kirde binaxey tîorî xoy û ta salî 1978 be nawî "Komeley Marksî – Lênînî
Kurdistanî Iraq" karî dekird.
Dirêjey heye....
parvê bike
Nûçeyên ku dikare bala we bikşîne
