‘Em li hember qeyûman serî natewînin’

• Li Şaredariya Bajarê Mezin a Mêrdînê, Şaredariya Êlihê û Şaredariya Xelfetiyê qeyûm hatin tayînkirin. Li dijî tayînkirina qeyûmê li Şaredariya Êlihê, berteka yekem ji dayika Îpek Er hat. Dayika Îpek Er li ber şaredariya Êlihê wiha bertekên xwe anî ziman: "Qet şerefa we nîne. Em ê li dijî polîtîkayên qeyûman bê navber têbikoşin û em ê bi berxwedanê bi ser kevin." Her wiha li dijî xespkirina îradeya gel peyama:"Em li hember qeyûman serî natewînin" hat dayin.

Wezareta Karên Hundir li Şaredariya Bajarê Mezin a Mêrdînê ya di bin rêveberiya Partiya Wekhevî û Demokrasiyê ya Gelan (DEM Partî) de qeyûm tayîn kir. Polîsan di saetên serê sibehê de avahiya şaredariyê dorpêç kirin. Biryara tayînkirina qeyûm ji Hevşaredar Ahmet Turk re hate ragihandin. Her wiha li Şaredariya Êlihê jî qeyûm hate tayînkirin û avahiya şaredariyê ji hêla polîsan ve hate dorpêçkirin. 4'ê Mijdara 2016'an salvegera darbeya siyasî ye û di vê rojê de qeyûm hat tayinkirin.

Li Şaredariya Xelfetî ya Rihayê jî qeyûm hate tayînkirin. Di saetên zû yên serê sibehê de avahiya şaredariyê hate dorpêçkirin. Hevşaredar Mehmet Karayilan hate binçavkirin.

Li dijî tayinkirina qeyûman çalakî hatin lidarxistin û gel bertek nîşanî xespkirina îradeyê dan.

TJA'yê bertek nîşanî tayînkirina qeyûmên li 3 bajaran da, diyar kir ku ew ê li hemberî darbekaran serî netewînin û got: "Jin wê bimînin, hûn ê biçin."

Hevşaredara Bajarê Mezin a Amedê Serra Bucak bertek nîşanî tayînkirina qeyûman a li 3 bajaran da û got: "Em rê nadin qeyûman."

Hevşaredara Bajarê Mezin a Mêrdînê Devrîm Demîr bertek nîşanî tayînkirina qeyûm da û wiha got: “Îktîdarê careke din li dijî îradeya gel darbe kir.”

Hevşaredara Xelfetiyê Saniye Bayram ku li şûna wê qeyûm hate tayînkirin, li pêşiya şaredariya bi van gotinan bertek nîşan da: “Ev gel êdî şiyar bûye. Em ê bi ser kevin. Em ê li dijî qeyûman serî netewînin.”

Li dijî tayînkirina qeyûmê li Şaredariya Êlihê, berteka yekem ji dayika Îpek Er hat. Dayika Îpek Er li ber şaredariya Êlihê wiha bertekên xwe anî ziman: "Qet şerefa we nîne. Em ê li dijî polîtîkayên qeyûman bê navber têbikoşin û em ê bi berxwedanê bi ser kevin."

Parlamentera DEM Partiyê Salîha Aydenîz, bertek nîşanî tayînkirina qeyûmên li 3 bajaran da û bi bîr xist ku 4'ê Mijdara 2016'an salvegera darbeya siyasî ye û diyar kir ku tayînkirina qeyûman li şaredariyên 3 bajaran di 4'ê Mijdarê de dewama darbeya siyasî ye.

Hevşaredara Êlihê Gulistan Sonuk a li pêşiya şaredariya hatiye dorpêçkirin axivî, wiha got: “Em ê bi hev re bajarê xwe, şaredariya xwe ji vê rejîma xespkar, talanker û mêtinger rizgar bikin.”

Hevşaredarê Bajarê Mezin ê Mêrdînê Ahmet Turk ku li şûna wî qeyûm hate tayînkirin, ev peyam da: “Em ê di têkoşîna xwe ya demokrasî, aştî û azadiyê de paşvegavê neavêjin.”

Hevşaredarê Xelfetiyê Mehmet Karayilan ku li şûna wî qeyûm hate tayînkirin, ev peyam da: “Em ê heta dawiyê li cem gelê xwe cih bigirin. Em ê paşvegav neavêjin.”

Meclisa Ciwanên DEM Partiyê di daxuyaniya xwe ya li dijî tayînkirina qeyûman ji bo şaredariyên Êlih, Mêrdîn û Xelfetiyê de got:“Em bang li hemû ciwanên Kurdistanê dikin ku li dijî vê dagirkeriyê dengê xwe bilind bikin û li ber xwe bidin."

Li Mêrdînê êrîşî gel û hevşaredaran kirin

Piştî qeyûm tayînî Şaredariya Bajarê Mezin a Mêrdînê hat kirin, polîsan bi gaza bîberê êrîşî girseya li ber şaredariyê kom bûn, kirin hevşaredar Devrîm Demîr jî ji ber gazê ne rehet ket. Bertekên gel ên li kolanan jî dewam kir.

Li Şaredariya Bajarê Mezin a Mêrdînê, Şaredariya Êlihê û Şaredariya Xelfetî ya Rihayê ku di bin rêveberiya Partiya Wekhevî û Demokrasiyê ya Gelan (DEM Partî) de ne, qeyûm hatin tayînkirin. Li hemberî tayînkirina qeyûman welatiyan li ber avahiyên şaredariyê bertekên xwe tînin ziman.

Polîsan gaza bîberê avêt ser girseya ku li ber Şaredariya Bajarê Mezin a Mêrdînê qeyûm tayînî wê hat kirin. Hevşaredar Devrîm Demîr ku ji ber gazê ne rehet ket.

Çalakiyê dewam kir

Hevşaredarên di çalakiya protestokirina qeyûm a li Mêrdînê de axivîn ji muxalefetê re wiha gotin: “Divê em bên gel hev, milên xwe bidin hev û vê berxwedanê mezin bikin.”

Çalakiya protrestokirina qeyûm a li pêşiya Şaredariya Bajarê Mezin a Mêrdînê dewam kir. Hevşaredara Amedê Serra Bucak û şandeya pê re tev li çalakiyê bûn. Li vir bi tevlibûna Hevşaredarên Bajarê Mezin a Mêrdînê Ahmet Turk û Devrîm Demîr daxuyanî hate dayin.

'Biryareke siyasî ye'

Hevşaredar Ahmet Turk got ku dê gel berteka xwe ya li dijî qeyûman nîşan bide. Ahmet Turk, da zanîn ku axaftina wî ya di sala 2011’an de li Sêrtê kiriye weke hinceta tayînkirina qeyûm hatiye nîşandan û lê di vê dozê de biryara neşopandinê hatiye dayin. Ahmet Turk, bi domdarî ev tişt anî ziman: “Bi ser re 10 sal derbas bûne û biryara neşopandinê betal dikin û dixwazin dîsa bidarizînin. Belê bi ser re 13 sal derbas bûne. Anku divê ji ber demborînê ev doz betal bibe lê bi vî awayî tê domandin. A din jî Doza Kobanê heye. Pêvajo didome. Jixwe dema ez bûm namzet, Doza Kobanê hebû. Anku ji nişka ve derneket holê. Ji bo xespkirina îradeya gel hinek hincet nîşan dane û dixwazin peyamê bidin raya giştî. Tevek jî derew in, bêhiqûqî ne û bêedaletî ne.”

'Wê gel dev ji têkoşînê bernede'

Hevşaredara Bajarê Mezin a Amedê Serra Bucak jî bi bîr xist ku ev 3 serdemin li şaredariyên gelê kurd tên desteserkirin. Serra Bucak got gelê kurd li cem îradeya xwe cih digire û dê tu caran dev ji têkoşîna xwe bernede.

'Divê em dengê xwe bilind bikin'

Hevşaredara Bajarê Mezin a Mêrdînê Devrîm Demîr jî destnîşan kir ku li îradeya gel qeyûm hatiye tayînkirin. Devrim Demîr, da zanîn ku dê têkoşîna wan bidome û got divê em dengê xwe bilind bikin.

'Em biryarê nas nakin'

Hevşaredarê Xelfetiyê Mehmet Karayilan li pêşiya avahiya şaredariyê bang kir û wiha got: “Em biryara qeyûm nas nakin. Em ê bi hêza ji gelê xwe digirin peywira xwe bidomînin.”

Tayînkirina qeyûm a li Şaredariya Xelfetî ya Rihayê, li pêşiya şaredariyê hate protestokirin. Hevşaredarên Xelfetiyê Saniye Bayram û Mehmet Karayilan, Hevberdevka Komîsyona Hiqûqê ya DEM Partiyê Sevda Çelîk Ozbîngol, Hevserokê DEM Partiyê yê Rihayê Bekir Karakeçîlî, nûnerên Şaxa OHD’a Rihayê û gelek kes tev li bûn.

Di daxuyaniyê de Hevşaredar Mehmet Karayilan ev tişt anî ziman: “Biryara tayînkirina qeyûm ji bo me tune ye. Em vê biryarê nas nakin. Gelê me em hilbijartin. Em ê bi hêza ji gelê xwe digirin jî peywira xwe bidomînin. Em ê hêjayî gelê xwe bin. Me tu carî serî li ber zilmê nedanî û dê nedanîn. Ev zîhniyet dê di zilma xwe de bifetise. Yên tehemûla îradeya gel nakin dê têk biçin. Em ê zordestiya faşîzmê qebûl nekin.”

Avahiya şaredariyê hatiye dorpêçkirin û gel jî li pêşiya wê kom bûn.

Jinên êlihî bertek nîşanî qeyûm dan

Jinên Êlihê diyar kirin ku tenê “dizî” karê AKP’ê ye û gotin ew ê li dijî qeyûm li ber xwe bidin.

Li ser fermana Wezareta Karên Navxweyî qeyûm tayînî şaredariyên Mêrdîn, Êlih û Xelfetiyê hatin kirin. Li her sê bajaran jî li dijî desteserkirina îradeyê xwepêşandana xelkê berdewam dike.

Jin û dayikên li ber Şaredariya Êlihê li dijî qeyûm li ber xwe didin diyar kirin ku ew ê li dijî dizî û desteserkirina îradeyê bi paş ve gavan neavêjin.

‘Em vê neheqiyê qebûl nakin’

Saadet Acet: Qeyûm neheqî, zilm û dizî ye. Wê ev neheqî heta kengê dewam bike? Êdî bes vê neheqiyê li me dikin. Sê car in qeyûm tayînî ser şaredariya me dikin. Ev  îrade û mafê min e. Ew çima heqê min desteser dikin?

‘Em heqê xwe li we helal nakin’

Elîf Tiloktîmûr: Dizek şerm nakin. Me raya xwe nedaye we. Em heqê xwe li we helal nakin.

‘Em qeyûm qebûl nakin’

Taybet Kayi: Em qeyûm qebûl nakin. Şerm e, êdî bes e. Me îradeya xwe wergirt, me bi xwîn û xwêdana xwe şaredariyê dîsa wergirt. Em ê mênderên xwe bînin ber şaredariyê û em ê ji vir neçin.

‘Tenê karê wan dizî ye’

Edîbe Orbak: Ji xeynî diziye bi tiştekî nizanin. Tenê karê wan dizî ye. Îradeya jinan desteser dikin. AKP dijminê jinan û gelê kurd e. Li her deverê jin tên kuştin. Karê û barê AKP’ê ev e. Heta ku ji destê me were em ê li ber xwe bidin.

Li dijî qeyûm banga meşê

Berxwedan û çalakiyên li dijî qeyûman dewam dikin. Di heman demê de TJA, DBP û DEM Partiyê ragihand ku dê li dijî tayînkirina qeyûm a li şaredariyên Êlih, Mêrdin û Xelfetiyê li Semta Ofîsê ya Amedê saet  meşê li dar bixin û banga tevlibûnê kirin. Her wiha li gelek cihan banga tevlibûna meşê hat kirin.

Li Wanê çalakiya rûniştinê

Li Wanê polîsan êrişî xwepêşandana li dijî qeyûm kirin. Piştî êrişê rêveberên DEM Partiyê û welatiyan çalakiya rûniştinê dan destpêkirin û peyama “Em mîna berxwedana Wanê li dijî qeyûman rabin” dan.

Li Wanê rêveberên DEM Partiyê û welatî li Kolana Hunerê li hev kom bûn û li dijî tayînkirina qeyûmên ser şaredariyên Mêrdîn, Êlihê û Xelfetiyê nerazîbûn nîşan dan. Girseyê bênavber dirûşmên, “Bijî berxwedana gelê kurd”, “Berxwedan jiyan e” berz kirin û banga hêrsa li dijî qeyûman hat kirin.

‘Em ê li berxwe bidin’

Parlamentera DEM Partiyê ya Wanê Gulcan Kaçmaz Sayyîgît li vir axivî û diyar kir ku rejîma AKP-MHP’ê ji têkçûnên xwe yên li Kurdistanê têr nebûye û bi heman rêbazan îradeya gel desteser kiriye. Gulcan Kaçmaz destnîşan kir ku wê gel li dijî vê dizî û talanê li ber xwe bide û got ku wan di 2-3’yê nîsanê de çawa li dijî destesrkirina vîna gelê Wanê li ber xwe dan, dê dîsa bi heman awayî berxwedana xwe li dijî qeyûman nîşan bidin.

Çalakiya rûniştinê

Piştî daxuyaniyê polîsan êrişî çalakiya gel kir. Di êrişê de gelek kes hatin binçavkirin. Girseyê li dijî qeyûman di nav dropêça polîsan de dest bi çalakiya rûniştînê kir. NAVENDA NÛÇEYAN