Qeyûm faşîzm e!

• Hunermendên ku li Tirkiyeyê dijîn helwêst nîşanî tayînkirina qeyûman a li ser şaredariyên Kurdan dan û gotin ku ev pêkûtî bi ti awayî nayên qebûlkirin. Hunermend Orhan Aydın ji bo tayînkirina qeyûman got; “Ev faşîzm e!”

Hunermendan bertek nîşanî qeyûmê tayinî şûna Şaredarê Esenyûrtê Ahmet Ozer û şaredariyên Xelfetî yên Mêrdîn, Êlih û Rihayê hatin kirin dan. Hunermend Nûr Surer, Orhan Aydin, Lale Mansur û Suavî axivîn û xwestin ku li hemberî vê pêkanînê tu kes bêdeng nemîne. 

Nûr Surerê diyar kir ku tayînkirina qeyûman ji bo şaredariyên di bin rêveberiya DEM Partiyê de di vê qonaxê de bûye werzîş û got: "Bi rastî ev tiştekî çaverêkirî bû. Ji ber ku ji bo vê hikûmetê piştî hilbijartinên şaredariyan li bajarên Kurdistanê tayînkirina qeyûman bi rastî jî bûye werzîşek. Hûn çawa dikarin kesekî ku ji aliyê gel ve hatiye hilbijartin ji wezîfeyê digirin? Û ev walî çi meraq in ku bibin şaredar! Madem wiha ye nexwe bila di hilbijartinê de bûbûna namzet.  Faşîzma 12'ê Îlonê ji bo me tiştekî berbat bû, lê em di dema Kenan Evrenê faşîst de jî dadiketin kuçeyan û me çalakî li dar dixistin. Ez wekî hunermendeke ku bi vî welatî re pirsgirêkên wê hene, pir xemgîn im."  

Surerê îşaret bi wê yekê jî kir ku eger deng dernekeve dê tayînkirina qeyûman tenê li Kurdistanê bi sînor nemîne û got: "Hêvîdar im demildest dest ji vê şaşiyê berdin."

‘Qeyûm faşîzm e’

Orhan Aydin polîtîkaya qeyûm wekî faşîzmê pênase kir û got: "Ev pêkanînên ku li Esenyûrtê dest pê kirin û demeke dirêj veguherî nêçîrê, divê demildest bi dawî bibin. Şaredarên ku bi dengê gel hatine hilbijartin, divê peywira xwe pêk bînin. Pir eşkere ye ku armanca qeyûmê çi ye: qeyûm faşîzm e." Aydin işaret bi pêngava qeyûm ya ku dihat xwestin li Wanê bihata kirin, lê bi berxwedana gel hat paşxistin û diyar kir ku divê îro jî heman helwest bê nîşandan. 

Hunermend Orhan Aydin diyar kir ku divê tu kes li hember tayînkirina qeyiman bêdeng nemîne û got: "Me helwesta gelê Wanê ya li dijî qeyim, bi berxwedanê silav kiribû. Divê heman tişt bên kirin." 

Çima hilbijartin heye?

Lale Mansurê anî ziman ku li gel polîtîkayên qeyûm mirov nikare bûyerên dawî yên li welêt rave bike û got: "Li aliyekî mirov ji ber kurdbûna xwe tên girtin li aliyê din jî nîqaşên ku bila Abdullah Ocalan were meclisê tên kirin. Di navbera van de tu hevgirtinek tune ye û bawerî pê nayê. Ev ne pêkanîneke demokrasiyê ye. Nexwe çima hilbijartin tê kirin? Ne edalet ne hiqûq ne jî tiştekî din maye. Tayinkirina qeyûman, kuştina jinan û heywanan, çeteyên pitikan, enflasyon... ji sedî yekê van pirsgirêkan li welatekî medenî hebûna wê ne wezîr bimana ne jî tiştekî din. Yanî tu tişt naxebite. Em di pêvajoyeke pir tirsnak de ne û ev wiha nameşe." 

Manûsêr got: "Axirê CHP ferq kir ku tayinkirina qeyûm çi ye. Lê gava li başûrrojhilatê qeyûm hatin tayinkirin deng derxistana wê nehatana vê astê. Lê ez dizanim ev wê wiha nemeşe. Li vir karê sereke dikeve ser mil partiyan. Belkî jî divê hemû dest ji meclisê berdin."

‘Em vî tiştî qebûl nakin’

Stranbêj Sûavî jî polîtîkaya qeyûman rexne kir û got: "Qeyûm guleya li navenda demokrasiyê hatiye xistin bi xwe ye. Ez pevguherandina kesên hilbijartî û kesên tayinkirî qebûl nakim. Ne pêkan e ku em vê qebûl bikin. Awayên îstisnayî yên tayinkirina qeyûm bi qanûnan hatine diyarkirin. Lê di 10 salên dawî de ev veguheriye awayekî rêveberiyê. Gava rewş wiha be ne hewce ye ku mirov biçe ser sindoqê û raya xwe bi kar bîne." 

Sûavî li dijî vê ji bo çareseriyê îşaret bi aştiyê kir û got ku divê gel daxwaza ji bo aştiyê bilind bikin.  ÎBRAHÎM IRMAK / MA/STENBOL