Aram Tîgran û stranên şehîdan

• Hunermend Aram Tîgran ku li pey xwe mîraseke mezin a muzîkê hişt gelek stranên xwe ji bo şehîdên Kurdistanê nivîsand û got. Di salvegera mirina wî de me xwest em van stranên wî yên li ser şehîdan parve bikin û mamosteyê muzîka Kurdî bibîrbînin.

FIRAZ BARAN

Mamoste Aram Tîgran 15ê Çile ya 1934an li bajarê Qamişloyê ji dayîk bûye. Îro 91. salvegera ji dayîkbûna Mamoste ye.

Aram Tîgran 12 kaset derxistiye. Mijara stranên wî axa welat, welatparêzî, tekoşîn û şehîdên Kurdistanê bûye. Her wiha bo evînê, bêrî kirinê, xerîbiyê, koçberiyê jî stran çêkiriye û gotiye. Emê di vê gotarê de stranên wî yên li ser şehîdên Kurdistanê  binivîsin.

Navê stran û şehîdan

Aram Tîgran li ser şehîdan 10 stran çêkiriye. (Dibê ku hên pir bin. E ku min tesbît kirine 10 in.) Navê stran û şehîdan li gorî alfabetê li jêr in:

Binevşê Bêrîvanê: Li ser Binevş Agal e. Gotin û Muzîk Aram Tîgran.

Çiyayê Gabaro: Li ser Fermandar Egîd-Mahsum Korkmaz e. Gotin Şerîf, Muzîk Aram Tîgran.

Elefteria: Li ser Elefterîa Fortulakî ye. Gotin û Muzîk Aram Tîgran.

Em Şoreşvanin: Li ser şehîdan e.

Ey Kelha Mêraniyê: Li ser şehîdan e.Hevala Zîlan: Li ser Zeynep Kinaci ye. Gotin û Muzîk Aram Tîgran.

Mazlum Şêrê Kurdistanê: Li ser Mazlum Dogan e. Gotin Şervanen Azadiye, Muzîk Aram Dîkran.

Şehîd Firat: Li ser Zeynel Akyar e. Gotin Maşallah Öztürk, Muzîk Aram Tîgran.

Şehîdan: Li ser şehîdan e.

Teofîlos: Li ser Teofîlos Georgîadîs e. Stran hem bi kurdî, hem bi yewnanî ye. Gotin û Muzîk Aram Tîgran.

Naveroka stranan

Aram Tîgran bi gotinên zelal û muzîka giran li ser şehîdan distre. Wek mînak çend gotinên strana "Mazlum Şêrê Kurdistanê" wiha ne:

"Ax heval xweş heval Mazlum şêrê Kurdistan

Bû şehîdê welat mêrxas pilingê cîhan

Berxwedan şev û ro tim bi tim karê te bû

Serxwebûna welat xwestin û doza te hebû"

Aram Tîgran di strana “Şehîd Firat” de jî cih û waran vedibêje û balê dikişîne ser mêrxasiya şehîd û dibêje:

Kela Derzin nav dara ye

Geliyê Bêdlîs jê xuya ye

Heval Firat şehîd ketiye

Mektûba wî di xwînê de maye

Heval Firat can feda ye

Beriya teva hêrîş daye

Dar û devî kuçik kevir

Li şerê wî eceb maye

Benda duyemîn a strana Elefterîa jî balkêş e. Hunermend li ber şehîdan rewşa me rexne dike û rexnedayîna xwe jî dide û dibêje (Stran sala 2006an hate nivîsandin):

Elefterîa bû mevana Zîlanê

Ser hev bigirîn bêjin rih û canê

We azadî xwest lê belê kanê

Azadî ma li Kurdistanê

Mamoste Aram Tîgran li ser Fermandar Egîd (Mahsum Korkmaz) jî stranek çêkiriye. Navê stranê "Çiyayê Gabaro" ye. Bendek ji stranê li jêr e;

Tu roniya çavê me kurda yî

Tu hêrs û xofa van dijmina yî

Ji Egîda re rê û dirb veke

Dijminê xwe re mezela çê ke

Strana Şemdîn bo Aram Tîgran

Em gotara xwe bi strana Hozan Şemdîn bi dawî bikin. Beriya çend salan Eskerê Boyîk li ser Mamoste Aram Tîgran helbestek nivîsandibû. Hozan Şemdîn bo vê helbestê stranek çêkir û di kaseta bi navê "Tevnê Jînê" de xwend. Gotinên stranê li jêr in:

Dengê sazê te xweş û şîrin e

Hesret û hesîn hub û evîn e

Dikeve dilan wan dihelîn e

Bihuşta jorîn sura ezmîn e

Ozanê gelan

Aramê Tîgran

Îm lav axpêr can

Halal axpêr can

Dilê te yî mezin warê gûlan e

Pira navbera her dû gelan e

Aliyek Elegez aliyek Sîpan e

Sînor û tuxub nav de neman e

Çiyayên me bilind tu bûyî mevan

Te dil tev anîn heva girê dan

Avên kaniyên me tev hev bûn kişiyan

Kerî sûriyê me nav hev de çêriyan

Tax ov yêkar

Şax ov yêkar

Yêrg û xax ov yêkar dû

Sîro anûş çax kak axov

Û çî çaxov yêkar dû

Yergastane mêr parravor

Nor gûynêrov yêrgêçîr

Anûş bûyrof sîro hûrov

Û hambûyrov yêkar dû

Mamoste Aram Tîgran di 8‘ê Tebaxa 2009‘an de koça dawî kiriye. Em bi gelemperî di salvegera mirina wî de gotaran parve dikin. Min xwest di rojbûna wî de binivîsim. Her weha, bi gelemperî em portreya wî parve dikin. Min xwest ji aliyekî cuda binivîsim. Em Mamoste Aram Tîgran bi rêzdarî bi bîr tînin.