Nermîn ‘Usman Taqe Jinî Nûser lem kitêbe da

Sazmanî Înqîlabî u Kurdistan(140)

Seretay durustbûnî Komeley Rencderanî Kurdistan

Nermîn 'Usman

Duway rêkkewtinî 11-î Azarî 1970 û helweşandnewey balî mektebî siyasî Partî Dêmukratî Kurdistan {ke lew serdeme nawyan le xoyan nabû şorişgêran} û be Celalîy nasrawbûn, ew kesaney le naw ew parte be çep û helgirî bîrubawerî marksiyet - endêşey Mawî nasrawbûn û hendê lew kesaneş ke razî nebûn biçne naw Partî Dêmukratî Kurdistanewe (baweryan wabû ke Partî Dêmukratî Kurdistan natuwanê bimangeyenête amance netewayetî û çînayetîyekan), kewtne bîrkirdnewe bo durustkirdnî  rêkxirawêkî cêgrewe. Ewîş sereta be rêkxirawî Marksî Lênînî - Endêşey Mawî nasraw bû.

Ew grûpe marksiyane, le dway 1968 berew helkişan royiştin le rûy jimarewe, cige le şepole cîhanîyeke ke hemû dunyay girtbûwewe, hendê hokarî îqlîmî û nawxoyî hebûn ke karîgerîyan leser zorbûnî jimarey ew kesane kird bû, lewane:Yekem: karîgerî Sazmanî Înqîlabî Hîzbî Tûdey Iran {grûpêkî marksî lênînî - Mawî bûn û le Hîzbî Tûdey Iran ciyabûbûnewe} grûpêk lewane taze le Çîn gerabûnewe, rûyan le Kurdistan kird û hatne lay balî mektebî siyasî û sereta le Bekreco bûn, lewane: Xesrewî Sefayî {Dr. Qubad}, Îsma'îl Keşkolî, Sefa, Dr. Celal {Kurişî Laşayî}, Îbrahîm {'Elî Sadiqî} ewane rojane kor u kobûnewe û simînaryan bo kesanî naw ew bale degêra. Lew katey ewan le Bekreco bûn, Yekêtî Qutabyanî Kurdistan ser be balî mektebî siyasî konfiransêkyan le Bekreco encam da. Be daway lêburdinewe le beşî zorî beşdarbûwan, bo xom û hawrêyanim Şemal Cemal û Emîr Qesab le nizîkey 80 kes le beşdarbûwan, ew nawaneman bîr mawe; Daroy Şêx Nûrî, Şaswar Celal {şehîd Aram}, Fazîlî Mela Mehmûd, Şazad Sayib, Şemal Cemal, Fazîl Teyb, Hisên Teyb, Emîr Qesab, Bekir Hisên, Heme Emîn (Pola), Salar 'Ezîz, Heme Qeraxî, Serbest Bamernî, Heme Cûce, tenya dû jinîş le Silêmanîyewe beşdar bûn. Direxşanî Hemey Ferecefendî û Pexşanî Hemey Ferecefendî. Zorbey beşdarbûwekanî tir le Silêmanîyewe bûn.

Le mawey konfiranseke da, beşdarbûwan zorbeyan be şewanîş le Bekreco demanewe. Şew legel biraderanî Sazmanî Înqîlabî kodebûnewe û bas lew rewte dekra. Duway ewe hest dekra ke karîgerîyekî başyan be cêhêşt bû leser ew xelke. Hemû şewêkîş pêş xewtin surûdî înternasyonalî cîhanîyan dewtewe. Wek boyan gêramewe; bo nîweroyek hemû endamanî konfiransekeyan be tişrîbî bamê dawetkirdûwe.

Duway Bekreco her ew biraderaney Sazmanî Înqîlabî, şuqeyekyan le yekem kolanî gerekî betawîn duway gorepanî {gîran} nizîk şeqamî {neçal} beranber be kenîsey Ermen bekrê girtbû. Ewaney lewêbûn, hendêkyan nasrawbûn wek: Xesrewî Sefaî {Dr. Qubad}, Îsma'îl Fezaî [debê mebest Îrec Keşkolî bê. H.Q.], Sefa. Ewaney le Ewrupaş dehatnewe her lew şuqeye demanewe. Min xom Xesrewî Sefayîm le malî şehîd Şehab bînî.

Xesrewî Sefaî nasraw be Dr. Qubad, le 2-î Nîsanî 1935 le şarî Sîmnanî Iran çawî be dunya helhênawe. Le Taran xwêndûyetî û le tafî lawêtîyewe destî dawete çalakî. Sereta le lawanî Partî Tûdey Iran karî kirduwe, duwayî legel hendêk le hawrêkanî le salî 1964 le Hîzbî Tûde ciya debnewe û Sazmanî Înqlabî - Tûde durustdeken. Le salî 1968 - 1970 dête Kurdistan û maweyekîş le şarî Bexda demênêtewe. Peywendî legel kadîrekanî marksîzm û lênînîzmî naw balî mektebî siyasî zor pitew bû. Zor dostî Mam Celal û şehîd Şehab bû. Min xom le salî 1969 le malî şehîd Şehab bînîm. Piyawêkî betuwana û rûxoş û nukteamêz bû. Ta ciyabûnewey balî 'êraqî le 'Iraq mayewe. Le 4-î Ayarî 1976, îtla'atî Iran deygrin ke maweyek bû be duwayda 'ewdal bûn. Be şêweyekî namrovane û dirindane dû rojî berdewam eşkenceyan da. Le 6-î Ayarî 1976, le jêr eşkence da giyanî pakî le dest daw çûwe rîzî şehîde nemrekan. (Mam Celal le xoşewîstî ew piyawe qaremane, kurekey naw denê Qubad).

Bedaxewe, Dr. Celal {Kurişî Laşayî} be pêçewaney Dr. Qubad, leber dem eşkencey Sawak xoy ranegrit. Dr. Kurişî Laşayî, le salî 1926 le Reştî Bakûrî Iran le dayik bûwe, le salî 2002 ber nexoşî şêrpence koçî duwayî krid. Pizîşk bû, le raberayetî Hîzbî Tûdey Iran bû. [Kuriş Laşayî le raberayetî Hîzbî Tûdey Iran da nebûwe. H.Q.] Belam duwatir legel hendêk hawrêy xwêndkaranî Ewrûpa le Hîzbî Tûde ciyabûnewe û Sazmanî Înqîlabî Hîzbî Tûdeyan rageyand. Katêk şorişî Kurdistan le Rojhellat le salekanî 1967 û 1968 be raberayetî Şerîfzade û Mela Aware û Mu'înî destî pêkirdûwe, Laşayî hatûwete Kurdistan duwayîş hate Kurdistanî Başûr û le Bekreco bû, maweyekîş le Bexda mayewe. Duway ewe çûwe Ewrûpa û le salî 1970 gerayewe bo Iran, duway maweyek destigîr dekrê û deçête berey dujmin û dijî bizûtnewey çepekan debête piyawî Şay Iran û leser telefzyonrer delê; her core bizûtneweyek dijî şahanşahî Iran bêt, bêsûde. Hemû belge û dokyomêntekanî radestî Sawak kird û hemû layek be xiyanetkar le qellemyan eda. [Diyare dawerî nûser lemer Laşayî dawerîyekey tewaw nîye, raste Laşayî le bîrubawerî paşgez bûwewe belam hîç kes be gîranî ew nekewte dest memûranî Sawak. H.Q.)
Duwem: Govarî Rizgarî, yekêkî tire le hokarekan. Kak Newşîrwan Mistefa xawen îmtyaz û kak Şazad Sayîb sernûserî bû. Babetekanyan derbarey Marksîzm - Lênînîzm - Endêşey Mao Tsêtung û kurdayetî û çînayetî bû. Ew govare yekêk bû le berhemekanî roşinbîranî şorişgêrî pêşkewtûy ew serdeme. Wekû pênaseyekî ew govare dekrê û dewtirê; Rizgarî, bilawkraweyekî bîrubawerî cengaweranî bizûtnewey Kurdayetîye, le pênaw nehêştinî azardanî netewayetî û çewsandnewey çînayetîda. Rizgarî govarî kirêkaran û cûtyaran û roşinbîranî şorişigêre. Rizgarî meşxelî bîrubarerî sosyalîstîye. Rizgarî, govarî têkoşeranî rêgay rizgarî û dêmukrasî û sosyalîzme.

Lew serdeme, govar û bilawkrawekan karîgerî zorî leser xwêner cêdehêşt û debûwe babetî giftugo û be serçawe ejmar dekra. Her boye ew govare karîgerî leser bîrkirdnewe û be çepkirdinî gencêkî zorî naw balî mektebî siyasîy hebû.

Dirêjey heye...