Pakêta yanzdemîn a cezayên YE’yê

Yekîtiya Ewrupayê pakêta yanzdemîn a cezayên li dijî Rûsyayê pêşkêş kir. Xetereya sereke ya pakêtê tedbîrên sînordar ên li dijî welat û rêxistinên biyanî yên ku bi Rûsyayê re têkilî daynin bûn. Ew li ser hevkariyê bû li wan deverên ku bi rengekî din di bin cezayên Yekîtiya Ewropî de ne. Pirs ev e, gelo Yekîtiya Ewrupî dê çawa bigihîje rêgezên xwe yên kontrolkirina ihracatê û cezayên din ên li dijî Rûsyayê li derve?

Eşkere ye, dema ku mekanîzmayên nû pêş dixist, YE bi ezmûna dewlemend a Dewletên Yekbûyî rêve dibir. Amerîkî ji demek dirêj ve sê amûr bikar tînin - cezayên duyemîn, berfirehkirina qedexeyên ihracatê, tedbîrên sûcdar û îdarî. Di bûyera yekem de, Xezîneya Dewletên Yekbûyî bi tenê cezayên astengkirinê li ser kes û saziyên ku gumana dorpêçkirina cezayan heye ferz dike. Tedbîrên bi vî rengî bi berfirehî li dijî hevkarên rûsî yên li derveyî welat di hemî pakêtên mezin ên cezayên Dewletên Yekbûyî yên Amerîkî di sala 2023’an de hatine bikar anîn.

Li YE’yê ev tedbîr tenê di forma mekanîzmayên hiqûqî û pratîka qanûnê de tên fermîkirin. Sala borî, xala sê ya Rêziknameya 269/2014 hincetên zêde ji bo sepandina cezayên astengkirinê peyda kir. Paragrafa ‘’h’’wan wekî alîkariya ji bo dorpêçkirina tedbîrên sînordar ên li dijî Rûsyayê binav dike. Pakêta 11’an a nû ya cezayan yekem rewşa sepandina vê mekanîzmaya yasayî berhev kir. Pargîdaniya hevpar a ne-gelemperî "Navenda Lêkolîn û Hilberînê "Alav û Pergalên Pispor"" ket bin cezayên astengkirinê. Heya niha, ev tenê doza yekem e, lê mimkun e ku YE di pêşerojê de bala xwe bide ser rêbazên Amerîkî. Her weha ev dikare hem ji bo dorpêçkirina kontrolên ihracatê û hem jî cezayên darayî derbas bibe. Wekî din, rayedarên Yekîtiya Ewropî jixwe ji bo dorpêçkirina cezayan pratîka darizandina sûc û îdarî berfireh dikin.

Nûbûnek din a pakêta yanzdehan cezayên bazirganî yên Yekîtiya Ewrupî li dijî hin cezayên qanûnî yên li welatên sêyemîn bû ku bi pîşesaziya berevaniya Rûsyayê re hevkariyê dikin. Di nav van kesan de şirketên ji Ermenistan, Îmarat, Îran, Sûriye, Ozbekistan, Çîn jî hene. 

Pîvana din a ku di pakêta yazdehan de xuya bû, cezayên li dijî welatên ku di dorpêçkirina dorpêçan de ne. Mekanîzma hîn tenê di qonaxa destpêkê ya pêşveçûna xwe de ye. Rayedarên Yekîtiya Ewropayê hişyariyeke mezin nîşan didin, ditirsin ku têkiliyên siyasî yên bi welatên dostên Rûsyayê re xera bikin. Wekî tedbîrek sînordar, qedexeyên ihracatê li ser peydakirina van welatan ji wan kelûpelên ku ji bo ihracatê li Rûsyayê qedexe ne, lê ku di van welatên sêyemîn re têkevin, mimkun e. Lê di halê hazir de ne mimkûn e ku Bruksel bi aktîvî amûrê nû bikar bîne, lê hebûna wê zemînên zagonî yên zêde dide Komîsyona Ewrupî ji bo xebata armancdar bi hukûmetên welatên dostên Moskowê re.