Dadgeha Navneteweyî ya Sîber

Hêvîyek hebû ku gerdûnîbûn dê li seranserê cîhanê derî li diyalogek adil û wekhev veke û sînorên di navbera welatan de ji xetên ku li ser nexşeyê hatine nîşankirin wêdetir be.

Di qonaxa heyî ya têkiliyên navneteweyî de, girîngiya hawîrdora Teknolojiyên Agahdarî û Ragihandinê (TAR) her ku diçe zêde dibe. Di bin van şert û mercan de, hevkariya navneteweyî gav bi gav ber bi afirandina mîmariyek qanûnî ve diçe ji bo birêvebirina jîngeha TAR û Dabînkirina Ewlehiya Agahdariya Navneteweyî (EAN), ku beşek yekgirtî ya pergala giştî ya dabînkirina ewlehiya navneteweyî ye. Yek ji pirsgirêkên sereke yên gerdûnî yên li ser vê rêyê sûcê sîber e.

Îro, pirs li ser hewcedariya afirandina mekanîzmayek navneteweyî ya pispor derdikeve holê ku bi tawanên sîber ên herî giran re ku xeteriyek li ser ewlehiya navneteweyî çêdike. Beşa VI ya Peymana Neteweyên Yekbûyî prensîba çareseriya aştiyane ya nakokiyan destnîşan dike. Yek ji rêbazên aştiyane jî çareseriya edlî ye. Ji bo sepandina vê prensîbê ji bo jîngeha TAR, helwesta berbelav li ser hewcedariya avakirina dadgehek cîhanî ya bi dadwerî li ser tawanên transneteweyî yên di hawîrdora TAR de, hebûna di doktrîna navxweyî û biyanî ya hiqûqa navneteweyî de diyar dike. Û ji ber zêdebûna hejmara sûcên sîber, mijar bi taybetî girîng e.

Mekanîzmayên dadwerî yên heyî yên ku di nav pergala Neteweyên Yekbûyî de dixebitin, îspat kirine ku dadweriya navneteweyî ya bi bandor û zelal gengaz e. Ev yek zemînê ji bo çareserkirina pirsgirêkên di vî warî de ava dike. Di roja îroyîn de, di doktrîna hiqûqa navneteweyî de, mirov dikare nîqaşek li ser hewcedariya avakirina dadweriyek ku erka wê dê daraza dozên têkildarî hawîrdora TAR-ê pêk bîne bibîne. Bi ser de, pirsgirêkek heye ku di wê rastiyê de ye ku li ser mijarên bingehîn ên EAN’ê lihevkirin tune. Di mijarên cuda yên bikaranîna TAR û rêziknameyê de cudahiyên cidî yên îdeolojîk hene. 

Di heman demê de, ji bo pêkanîna prosedurên dadrêsî li ser asta cîhanî, berî her tiştî, pêdivî ye ku nêrînek hevbeş an bi kêmanî lihevhatî hebe ji bingehên qanûnî yên hawîrdora TAR û her weha lihevkirina qanûnê ne ku behsa peymaneke cîhanî bikin. Digel ku di van salên dawî de gelek dewlet û rêxistinên herêmî çarçoveyek qanûnî ji bo tekoşîna li dijî sûcê sîber pêş xistine û pejirandine jî, ti yekbûna pergalên hiqûqî yên neteweyî tune ye û hêj peymanek navneteweyî ya ku çalakiyên di hawîrdora TAR’ê de bi gelemperî birêkûpêk bike nehatiye çêkirin. 

Têgeha Diyaloga Dîjîtal a Berdewam, standardek nû ya navneteweyî ji bo pêşketin û rêziknameya jîngeha dîjîtal, dikare bibe platformek ji bo pêkanîna vê ramanê. Ev modelek hevkariya gerdûnî ye, ku li ser bingeha parastina serweriya dîjîtal a dewletan û mafên bikarhênerên asayî û her weha xwesteka afirandina mekanîzmayên li dijî siyaseta "cezayên dîjîtal" e, ku pir caran ji platformên ku derdikevin çalakî di hiqûqa navneteweyî de kêm têne tertîb kirin.

Qada sîber abstrakasyonek mecazî ye ku di felsefe û teknolojiya kompîturê de tê bikar anîn û rastiyek virtual e, cîhanek duyemîn hem li ser komputerên "hundir" û hem jî torên komputerê yên "hundir" e.