BRICS+: rîya nîzamek nû ya cîhanê

Koma BRICS bi hevkariya di navbera çar aboriyên mezin - Brezîlya, Rûsya, Hindistan û Çîn de dest pê kir. Ev hevkarî pêş ket û berfireh bû. Afrîkaya Başûr tevlî komeleyê bû, bi saya wê parzemîna berfireh a Afrîkayê, wekî cûreyekî biyolojîkî, di wê de mafê dengdanê wergirt. Piştre Misir, Etiyopya, Îran û Mîrektiyên Ereb ên Yekbûyî tevlî BRICS bûn. BRICS+ niha hema hema 3.64 mîlyar mirov, an jî ji sedî 45.78 ê nifûsa cîhanê temsîl dike.

BRICS+ di dîroka cîhanê de di demek pir tevlihev de dixebite, ji ber ku giraniya aborî ya rojavaya kolektîf her ku diçe kêm dibe. Komele niha ji sedî 36’ê GDP’ya cîhanî û ji sedî 25’ê îxracata cîhanî pêk tîne. Berxwedana BRICS û veguhertina wê di BRICS+ de jî argumanên din li dijî vegotina derewîn a dawiya dîrokê û serfiraziya bêhêvî ya kapîtalîzma neolîberal a globalbûyî peyda dike.

Li ser bingeha van rastiyan, em dikarin li ser nîzama nû ya cîhana nû û rola BRICS+ di wê de hin ramanan bînin ziman û vektorên îhtimal, îmkan û pêbaweriyê ronî bikin.

Îhtîmala ku BRICS+ nîzamek nû ya cîhanê pêş bixe her ku diçe hegemonyaya yekalî ya heft welatên sereke yên pîşesazî yên xwedî aboriyên kapîtalîst ên gihîştî, di bin rexneyên zêde de tê û bi polîkrîzê re rû bi rû dimîne. "Sîstema li ser bingeha rêbazan" ya navdar niha wekî durûtî û alîgiriyê hate eşkere kirin. Vegera li nîzama cîhanê ya berê pir dijwar e, ji ber ku rewabûna wê li ber çavên piraniya cîhanê li ber rastiyên nû winda dibe. Her weha di nav welatên G7 de jî, piraniya nifûsê bi neheqiya pêşketina nehevseng û zêdebûna xizaniyê re rû bi rû dimînin. 

Lêbelê, rastiya ku BRICS + dê hêvî û daxwazên pirraniya cîhanê bicîh bîne tenê îmkanek e. Ev jixweber nayê destnîşankirin. Lêbelê, hevkariya BRICS + bi bername û destpêşxeriyên mîna Festîvala Ciwanan a Cîhanê ya ku vê dawiyê li Rûsyayê hate lidarxistin, niyeta baş çêdike û pêwendiya di navbera mirovan de zêde dike. Van însiyatîfa xwedan potansiyelek hêzdar in ku di çend deh salên pêş de dikarin cîhan bi awayekî radîkal biguherînin.

Her ku mekanîzmayên hegemonîk ên heyî têk diçin, dê ji aboriyê berbi qadên berfireh ên çalakiya civakî, çand û rêveberiyê ve biçin. Serkeftina mirovahî wek cure bi rastiya ku jimara wan ji 8 milyar derbas bûye diyar dibe. Ev bi giranî ji ber bikaranîna potansiyel û derfetên ku  bi veguheztina zanînê ji nifşekî ji bo nifşên nû afirandine bû. BRICS+ ne tenê wek îmaja li dijî rojavaya kolektîf, lê divê îmaja nîzamek nû ya cîhanî ya pirpolar jî formule bike. Afirandina cîhanek çêtir ji bo her kesî di çarçoveya îmkanên BRICS+ de ye û ev yek dê bi hewldan û însiyatîfa kes û saziyên di nav komeleyê de pêk were.

Divê BRICS+ li dijî hemî hewildanên desteserkirin û derxistina hevparên zanîna gerdûnî ji bo berjewendiya taybetî ya çend kesan be. Hînkirina hev stratejiya çêtirîn e ji bo domdariyê, ji bo çareserkirina polîkrîzên cihêreng ên ku di pergalên cîhana nûjen de derdikevin.