Nasandinî Komîtey Şorişgêr

Sazmanî Înqilabî u Kurdistan (169)

Ew raperîne bo sazmanî êmeş dersêkî gewre bû. Rêberekanî destî yekgirtnî êmeyan guşî û be germî pêşwazîyan lê kirdîn. Ewan be dilnizmîyekî taybetîyewe deyan gut “Pêman xoşe duwayîn têorîye şorişgêrîyekan le xoman şetek deyn". Sazmanî ême cige le maweyekî kurtî lêkolînewe û twêjînewe be dem xebatî çekdarane le naw ewanda nebû û le rastîda, pêwendî berbilawtir û dirêjtir be daxewe katêk bû ke raperîn le halî paşekişe û xoamadekirdin da bû, ca boye sazman her lew maweye da ewende dersî gewre fêr bû ke nedelwa bituwanê be rêgay kitêbewe fêryan bê.

Lexo burdûyî û dilnizmî rêberan, jiyanî sade û sextî ewan,îrade û îmanî pitew be şoriş û neberd ta pay mirdin, fîdakarî pêşmergekan, boçûnî sade û wişyaraney ewan û dilpakî û lexoburdûyîyan hemûyan ew dersanen ke dekrê be dem pratîkî ewtowe fêryan bîn û ême le hemû ew layenane da be berawird kirdinî xoman, legel ewan be rûnî be kemukorîyekanî xoman zanî û dersman lê wergirtin. Ew raperîne herçend be şêwey katî şika û herçend zor kemukûrî hebû û temenî piley yekemî – çunkû be boçûnî ême bê ewey xoy lê bibwêrdirê qonaxî dîkeşî be dû da dê – kurt bû, belam be giştî be raperînêkî direwşawe û erênî dejmêrdirê le mêjûy xebatî xelkî nîştmanî ême be taybetî le duway 28-î Gelawêj [mebest kudetay derbarî Heme Reza şaye le 19-î ûtî 1953 be dijî hukûmetî Dr. Mihemed Musedîq, amadekar] hawrê Maotsê Tung fêrman deka ke hîç şorişêk be rêgay rasterast û bê kilo da naruwa ta serkewtin belkû rêgake pir pêç û gewe û dabez û helbeze, belam le her qonaxêk da eger raperînî cemawer be şêwey katî bişkê, dewrî xoy dîsan le berewpêşbirdnî şoriş, le wişyar kirdnewey komelanî gel û le tecrube fêr bûn bo saxkirdnewey helekan û rewandnewey kemukûrrîyekan, degêrê.

Sazmanî ême be çawî rêz û pesn danewe çaw le xebatî çekdaraney ew duwayiyaney gelî Kurd deka û be dersêkî şiyawî lê fêrbûnî dadenê. Sazmanî ême piştîwanî bê emlaw u ewlay xoy lew xebate radegeyênê û dilnyaye ke dostayetî legel zehmetkêşanî şorşigêrî Kurd, ke le katî sext û dijwar da destî pê kirdûwe, be çirî û be awayekî xebat xwazane dirêjey debê.

Kurdistan nawçeyekî lafawî

Kurdistan serzewî gelî Kurde û le dilî rojhelatî nawerast da helkewtûwe. Kurdistan le rûy siyasîyewe yekeyek pêk nahênê belkû be çwar beş dabeş kirawe ke her beşêkî le yekêk le wulatekanî Turkiye, sûrya, Iraq û Iran helkewtûwe. Kemayetîyek le kurdekan le Ermenistanî Sovîyet dejîn. Le Iran nizîkey 4 mîlyon Kurd heye ke kemayetîyekî nizîkey 250 hezar kesî le wan le Bakûrî Rojhelatî Iran dejîn. Ewane le layen şa 'Ebbasî Sefewî yewe bo ewê koç pêdirawin. Dilî Kurdistanî Iran be taybetî le rûy nerîtî bizûtnewe azadîxwazanekan û leweş ziyatir le rûy çirî Huşyarî neteweyî, heman Mukriyan e ke hêndêk beşî Rojaway deryaçey Rezaye [Wirmê, amadekar] û Başûrî ew ta Serdeşt û Bane weber degrê. Ew bizûtnewey duwayî le heman ew nawçeye da bûwe.

Kurdistan le duwakewtûtrîn nawçekanî Iran e. Renge le rûy duwaketûyîyewe her legel Belûçistan berawrid bikrê. Le rûy pêşkewtinî sin'at û pîşesazî, amrazî berhemhênanî kiştukalî, dabînkirdnî leş saxî, kultûr, rêga u ban û htad zor wedwakewtûwe. Berheme serekîyekanî birîtîn le genim, tûtin, mîwe û berheme ajeldarîyekan. Amrazî berhemhênan be şêwey serekî heman ga û gasne û daçandinî towî berheman le ser mezray dêmekare. Egerçî ajeldarî karêkî serekîye belam hêşta şêwey konî çendîn sed sale berêwe deçê, le tewawî ew nawçe herawe da yek dukturî ajelanîş nîye û mirov zor car le ser rêga u ban laşey ew ajelane debînê ke le ber nexoşî mirdûn. Şanoy gewrey "sipayetî" Şa le Kurdistan bûwe be komêdîyekî mindalane. Cige lewey ke le hîç kwê "sipay leşsaxî" diyar nîn, her çend sal carêkîş ke dukturêk dête ew nawçane, çend mangêk kar deka û duwaye ew pareyey ke lew werzêraney çapîwe ke le rêgey here dûrewe hatûne lay bo mudawa, le tenkey baxelî denê bar deka û derwa. Merg û mirdnî melotke û daykan duway mindal bûn zor zore. Ew mindalaney ke dejîn seqet, nexoş yan zor lawazin. "Sipay Danîş" ekan [mebest lew mamostayane ke le ciyat xizmetî îcbarî le ladêkan da dersyan degutewe ,amadekar] be şêwey serekî le naw kesanî na Kurd ra helldebjêrdirên, mindalanî Kurd ke qetyan wuşeyekî Farsî nebîstuwe le lay ew "mamostayane" î ke yek wuşe çîye Kurdî nazanin, hîç fêr nabin. Û werzêran dirdongin lew jimareye le sipayîye danîşekan ke xoyan sed le sed kirdûwete xizmetkarî destga casûsîyekanî Şa û mindalekanî xoyan nanêrne lay ewan. Lew werzêranman deprisî "eger pêşmergekan mamosta bihênine êre dîsan mindalekanî xotan nanêrn?" le wulam da deyangut ba deyan nêrîn çunke mindalekan debê sewad fêrbin belam be Kurdî nek be Farsî.

Hêndêk le sipa danîşîyekan ke bîruray pêşkewtûwaneyan heye û ser be binemale zehmetkêşekanin detwanin xoyan le komelanî xelik nizîk kenewe û be pêy tuwanayî xoyan xizmetyan biken belam ewane xoyan zor tund dijî rêjîmin û le hemû derfetêk bo derbirînî dijayetî kelik werdegrin. Zor le wan be dîtin û qisekirdin legel pêşmergekan layengirî xoyan le wan radegeyênin. Tenanet hêndêkyan dawayan dekird bêne naw rêzî pêşmerge.

Gelî Kurd sitemî çend layeney lê dekrê. Zordarî erbab û xan, sitemî burjuwazî bêgane û pêkure xomalîyekanî, sitemî heyetî fermanreway koneperist û sitemî empiryalîzm ewane giştyan piştî ew gele deçemênnewe.

Gelî kurd le jêr barî sitemî çend layeney çînayetî daye û le sitemî neteweyî renc dekêşê ke le hemû buwarekanî jiyanî komelayetî da riçe û şwênî diyare. Sitemî dûrudrêjî neteweyî le gelî Kurd rîşey hestî zor behêzî neteweyî aw dawe.

Ladêkanî Kurdistan le rûy pêkhatey çînayetîyewe şêweyekî rêzperî nîye. Prolêtaryay dê, werzêrranî hejar, nîw co, be êrû û erbab be başî lêk dekrênewe belam rêjey pêkhatey ewan le nawçey ciyawaz ciyawaze. Le hêndêk nawçe prolêtaryay dê û werzêranî hejar, yanî ew qeraney ke hîçyan nîye, be mizî rojane werzane yan bestranewey nerîtî be zewî kar deken û ewane zorbey here zorî danîştuwan pêk dênin, le hêndêk nawçey dîke werzêranî nîw co wate xawen zewî zor zorin.

Dirêjey heye…