Dîdarî Wefa Kirmaşanî u Celal Talebanî (5)


Sazmanî Înqilabî u Kurdistan (190)


Amadekirdin u wergêran: Hesen Qazî
hsghazi@gmail.com

Çuwaremîn taybetendî bizûtnewey rizgarîderî gelî Kurd pêwendî urganîkyetî be xebatî gelanî ew wilatanewe ke Kurdî lê dejî. Be bê pêwendî durust legel em gelane û yekêtî legel hêze şorişgêr û pêşkewtûwekanyan serkewtinî gelî Kurd sana nabêt.

Em çuwar taybetmendîyey serewe em babete rûn dekenewe ke gelî Kurd tenya be berperçdanewey rêberayetî çînekanî dîke û tenya be rêberayetî çînî kirêkar û aydolojyekey, be wazhênan le çareserî parlemanî û rêwîzyonîstî û birînî rêgey şerî çekdarî, be yekyetî legel hêze şorişgêrekanî Kurd le sê wilatî Iran û Iraq û Turkya û dostayetî legel hêze pêşkewtinxwazekanî Kurd le beşekanî dîke û, le layekî dîkewe legel hêze pêşkewtû û şorişgêre nakurdekan her lem wilataneye ke detûwanêt serkewêt. Be bê têgeyîştin lem taybetmendyane û hengawnan bo çareseryan şoriş be başî naçête pêş.

Be le berçawgirtinî em xalaney serewe, debînîn rizgarî gelî Kurd zor aloze. Gelê nakokî hen ke debê çareser bikrên. Hellsukewtî sadebînane û modêlyane Legel em xebate tenîa şkistî lêdekewêtewe. Em allozîye berhemî barodoxî babetî û mêjûîye û le derewey zêhnî êmedaye. Be pêî em allozyeşe ke ême debê şorrş û rizgarî neteweyî qunax be qonax beyne pêşewe.

Wirde borjiwazî le pirsî pêşkewtinî qonax be qonax tênagat û deyewêt be yek tekan baz bidate kotayî. Şoriş wek kitêbêke debê lapere bo lapere bixwênrêtewe. Ême legel gelê nakokî rûberûyn. Dujminekanî ême ta radeyek behêzin û le êsta da le ême behêztirin, ême natuwanîn hemûyan be yekcar û be yek tekan le naw bibeyn. Ême le layenî sitratêjîkewe ewan be şikistxwardû dezanîn û her le êstawe îrademan kirdûwe ke neyanhêlîn, belam eger bimanewêt em wîste sitratêjîkey xoman bo astî taktîk û doxî diyarîkraw bigwêzînewe, debînîn dujmin be şêwey katî behêze û êmeş le êsteda lawazîn, ke wabû debê bere bere serbikewîn û qonax be qonax biçîne pêş.

Marksîzm rewtî mêjû le bîr nakat û le waqî'ewe destipêdekat. Ba nimûneyektan bo bihênmewe – bo çî Marks entirnasyonalî yekemî nek be şêwey partî kirêkarî belkû le şêwey bizûtneweyek da darişt. Çunkû lew kat da hel u merc bo hîzb amade nebû, Marks sereta hewlî da bizûtnewey kirêkarî yekgirtû bikat û rewtekey berew xo wişyarî çînayetî pal binê. Eme qonaxêk bû le bizûtnewey kirêkarî û nedekra bazî be serda bideyt û waqî' le berçaw negrît. Qanûne babetyekanî geşekirdinî komelga hukim dekat be pêy ewan bicûlêynewe. Ewey pêman dekrêt nek gorînî em yasayane, belkû xêrakirdinî bedî hatinyane.

Le ber emeş êmey matiryalîstî mêjûyî debê birwaman bewe hebêt ke qanûne babetyekanî komelga le derewey zêhnî êmewe karî xoyan deken û eger ême rêrewêk be pêy em qanûnane be destewe bideyn, detuwanîn serbikewîn.

Bo ême delêyn dahatû rûne û serkewtin î gele? Rêk leber ewey mêjû le qazancî gel leger daye. Çewsawan çewsêneran derûxênin, empiryalîstekan tuna debin û cîhanêkî bê empiryalîzm û çewsandnewe dademezrêt. Salî mêjû le 365 roj dirêjtire, debê zêhnî xoman legel rastyekanî mêjû û rewtekey biguncênîn.

Pirsyar: dewletî Iraq îdî'ay ewe dekat ke otonomî dawete Kurdekan û ewan mafî yeksanyan heye legel 'Erebekan. Ray êwe çîye?

Wilam: Yekêk le şêwe nasrawekanî dewletî Iraq eweye ke le nêwan kirdar û gutey da ciyawazî zor heye, be qise basî dêmokrasî dekat û be kirdewe dîktatore û dijî dêmokrasî kar dekat. Be qise basî berey hawbeş dekat û wa denwênêt ke be nîyazî yekêtî hêzekane, belam le kirdeweda hêze pêşkewtû û şorişgêrekan serkut dekat. Le jêr nawî otonomî da dijî Kurd û bûnî Kurd şer dekat.

Be ruwalet be nawî otonomîyewe dû meclîs - qanun danan û cêbecêkirdin – î durust kirdûwe, belam le kirdar da tenanet xiraptir le dewletî Turkya û Iran helsukewit legel gelî Kurd dekat.

Min le şwênî dîkeda basî emem kirdûwe. Belam lêre da amajeyekî kurt bo helsukewtî dewletî Iraq dekem:

Ew nawçe newtiyane û ew deştaney ke Kurdî bûn û mêjûyekyan heye, te'rîb kirdûwe û le nawçe sinûriye Kurdinşînekan (be dirêjayî 20 kîlomîtir le sinûrewe) siyasetî sûtandinî pêrew û komelanî xelkî em nawçaney derkirdûwe, tenanet serçawekanî awî be çîmento wîşkandûwe, pitir le 700 hezar Kurdî le malî xoyan der kirdûwe û le gundî sitratêjîk nîştecêy kirdûn. Le ser siyasetî te'rîb berdewame. Bo numûne le layekewe delêt Kurd le Iraq heye û le layekî dîkewe Iraq be beşêk le ummey 'Erebî dezanêt û basî wetenî 'Erebî dekat û bem şêwe kesayetî neteweyî gelî Kurdî nefî dekat. Siyasetî paktawkirdin û tuwandnewey Kurdî girtote ber û bem şêwe be şêwazî corawcor berî be pêşkewtinî kurdistan girtûwe.

Beramber gencanî nîştimandostî Kurd siyasetî têror û î'dam, zîndan û eşkence pêrew dekat. Helawardin, siyasetî giştî dewlete û Kurd be kirdewe le dewletî Iraqda be mirovî pile dû dadenêt. Ba çend numûneyek bihênmewe:

• Le zankoy 'eskerî û polîsî Kurd wernagrêt.
• Le Kerkûk Kurd natuwanêt zewî bikrêt û xanû durust bikat. Be pêçewaneşewe 'Erebekan han dedat lewê nîştecê bin û bîst hezar dînarîş dedate her binemaleyeke bêt.
• Hemû kirêkaranî Kurd le kompanyay newtî Kerkûk derkirawin.
• Hemû dezga û damezrawe Kurdîyekan le dezga û damezrawe Iraqyekan da detwênêtewe. Ta kesayetî serbexoyan nemênêt. Wek Korî Zanyarî Kurd ke dewlet neyhêşt û le akadêmîyay Iraq da tuwandûyetewe.
• Be zor Kurdekan dekate endamî hîzbî Be's.

Debînin ke dewletî Iraq be ruwalet basî otonomî Kurd dekat û be kirdar xerîkî şitêkî dîkeye.


Dirêjey heye...